Uitvaart etiquette

Etiquette Hoe hoort het eigenlijk?
Etiquette is niet tuttig maar nuttig! Veel mensen denken dat etiquette iets is voor de elite. Of dat het hoogstens af en toe van belang is bij huwelijken, dure diners van officiële gelegenheden. Maar dat klopt niet. ‘Weten hoe het hoort’ komt altijd en overal voor iedereen van pas en is te zien als een belangrijke sociale vaardigheid. Goede manieren laten uw contacten – thuis, op het werk, met vakantie – soepel en prettig verlopen. En wie wil dat niet?

Krant:
Wie uit de krant het overlijden van een bekenden verneemt, beslist voor zichzelf of hij de nabestaande op de een of andere manier zijn deelneming betuigt.

Rouwannonce:
Krijgt u een rouwannonce thuisgestuurd, dan hoort u te reageren. Hoe u dat doet, hangt van diverse factoren af, zoals de relatie tot de overledenen en diens naasten.

Wat zeg ik als ik mijn deelneming wil betuigen bij een sterfgeval?
U zegt: ‘gecondoleerd.’ Dit woord, afgeleid van het Latijnse condoleren (=’medelijden hebben ‘), is het meest correct, maar ook het meest formeel. Kent u de nabestaanden nader, dan kunt u ook persoonlijker zijn en iets zeggen als: Ik leef met / jullie mee, Sterkte en zo meer. Bij een ontvangst voor of na een begrafenis of crematie condoleert u eerst de directe meest nabestaande(n) zoals partner, kinderen, ouders. Houd het zo kort mogelijk en begin geen uitgebreid gesprek. Een schriftelijke condoleance kan afhankelijk van uw relatie met de overledene – kort (Gecondoleerd met het verlies van je vader. We leven met jullie mee en uw wensen jullie de komende tijd sterkte toe.) Of uitgebreid. In dit laatste geval haalt u bijvoorbeeld herinneringen op, of u vermeldt enige treffende eigenschappen. Eigenlijk hoort men niet per e-mail van sociale media te condoleren. Toch worden er tegenwoordig in overlijdensannonces soms e-mailadressen vermeld, dan kunt u dus wel digitaal condoleren. Ook worden via internet condoleanceregisters geopend om medeleven te tonen.

Goede vrienden en familie brengen vóór de begrafenis een kort condoleance bezoek.
Soms ligt de overledene thuis opgebaard, zodat men in diens persoonlijke omgeving afscheid kunnen nemen. Bezoektijden worden meestal mondeling of schriftelijk bekendgemaakt. Ga bij voorkeur in zwarte of donkere, in ieder geval aangepaste kleding (zie verder hieronder). Tijdens zo’n (kort) bezoek is de overledene het middelpunt.
Neem een ogenblik stilte in acht bij de baar en condoleer vervolgens de nabestaanden. Na een kort gesprek vertrekt u weer. Meegebrachte bloemen met aangehecht (visite) kaartje leggen men op of bij de baar. Men kan ook volstaan met het schrijven van een condoleancebrief. Zo’n brief hoort eigenlijk met de hand te worden geschreven hoe kort die ook mogen zijn. Houd de brief eenvoudig. Laat voorts blijken dat met oprechte gevoelens en medeleven wordt geschreven, bijvoorbeeld door een persoonlijke herinnering aan de overledene te vermelden. Niet doen: stuur géén kant-en-klaar gekochte rouwbetuiging, waarop u slechts hoort eigenlijk met de hand te worden geschreven. Ook hier schrijft men uitsluitend over de gestorvene.
Men roert dus géén andere onderwerpen aan, hoe dringend die ook mogen zijn. Houd de brief eenvoudig. Laat voorst blijken dat met oprechte gevoelen en medeleven wordt geschreven, bijvoorbeeld door een persoonlijke herinnering aan de overledene te vermelden. Niet doen: stuur geen kant-en-klaar gekochte rouwbetuiging, waarop u slechts uw naam invult. Het is wel makkelijk, maar erg onpersoonlijk. Alsof u zich ervan af wilt maken.